Nợ quá hạn là gì? Nợ quá hạn có phải nợ xấu hay không?

Nợ quá hạn là tình trạng mà nhiều người gặp phải trong quá trình vay vốn ngân hàng.Vậy, nợ quá hạn là gì? Nợ quá hạn có phải nợ xấu không? Hãy theo dõi bài viết sau nhé!

Khi vay vốn tại ngân hàng, công ty tài chính, điều mà bất cứ ai cũng cần phải quan tâm đó chính là lịch trả nợ. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau mà người vay đóng tiền chậm trễ dẫn đến nợ quá hạn. Điều này không chỉ khiến người vay phải chịu phí phạt trả chậm mà còn ảnh hưởng đến uy tín khi vay vốn về sau.

Nếu bạn đang không biết Nợ quá hạn là gì? Nợ quá hạn có phải nợ xấu hay không thì hãy cùng nganhangviet.org tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Nợ quá hạn là gì?

Nợ quá hạn là khoản nợ tổ chức tín dụng mà người vay (cá nhân, tổ chức) không thể trả gốc và lãi theo đúng thời hạn khi trong hợp đồng. Khi đến hạn thanh toán, người vay không có khả năng thanh toán tiền gốc, lãi sẽ bị xếp vào nhóm nợ quá hạn. 

Thông thường, các tổ chức tín dụng sẽ linh động thời gian đóng quá hạn trong vòng 1 đến 3 ngày. Trường hợp quá thời gian đó mà người vay vẫn chưa thanh toán dư nợ thì sẽ phát sinh nợ quá hạn. 

Tùy vào thời gian nợ quá hạn mà khoản vay sẽ được phân chia vào các nhóm nợ xấu được cập nhật trên CIC. Nếu cá nhân, tổ chức vướng vào các nhóm nợ xấu sẽ gây ra những khó khăn trong việc vay vốn về sau. 

Nguyên nhân dẫn đến nợ quá hạn 

Một số nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến việc nợ quá hạn đó là:

• Chậm thanh toán khoản vay.
• Chậm thanh toán khoản nợ thẻ tín dụng.
• Mất khả năng thanh toán nợ khiến tài sản thế chấp bị phát mãi. 

Cách phân chia nợ quá hạn 

Nợ quá hạn có thể được chia theo hai trường hợp sau:

Nợ quá hạn có tài sản đảm bảo (vay thế chấp)

Khoản nợ mà người đi vay thế chấp không trả được nợ gốc, lãi khi đến thời hạn. Trong trường hợp này, nếu ngân hàng không thu được tiền thì vẫn có thể thu hồi lại vốn dựa trên tài sản thế chấp.

Nợ quá hạn không có tài sản đảm bảo (vay tín chấp)

Khoản nợ không cần tài sản thế chấp, người vay không trả được nợ gốc, lãi khi đến hạn. Trong trường hợp này, ngân hàng có nguy cơ mất trắng nếu không thu hồi được tiền nợ gốc.

Nợ quá hạn có phải nợ xấu hay không?

Nếu đối chiếu theo quy định tại Thông tư thì có thể thấy rằng, nợ quá hạn hàm ý bao gồm cả nợ xấu.  Khi khoản vay đến thời hạn thanh toán mà người vay không trả nợ gốc lãi theo quy định.
Căn cứ vào số ngày đã trễ hạn thanh toán, mà khoản nợ quá hạn đó sẽ được phân thành nhóm nợ từ nhóm 1 đến nhóm 5.

Hay nói theo cách khác, nợ quá hạn vẫn ở mức nhẹ chưa trở thành nợ xấu. Nợ quá hạn chỉ mới ở mức chậm thanh toán mấy ngày, trong khi nợ xấu có thể là vài tháng chưa trả nợ. Do đó, nợ xấu phát sinh từ việc nợ quá hạn, bạn cần thanh toán sớm để không chuyển thành nhóm nợ xấu.

So sánh nợ quá hạn và nợ xấu

Nợ quá hạn và nợ xấu có những điểm giống và khác nhau như sau:

Điểm giống nhau

Cả hai đều là khoản vay bị quá hạn được tính theo một công thức, lãi suất phạt nợ quá hạn giống nhau.

Điểm khác nhau

• Trường hợp nợ quá hạn chưa bị chuyển thành nợ xấu thì khi tra cứu CIC vẫn hiển thị nhóm nợ tốt, dễ dàng hơn khi vay vốn.
• Trường hợp nợ quá hạn chuyển thành nợ nhóm 2 ( nợ cần chú ý) thì việc vay vốn sẽ gặp khó khăn hơn. 
• Trường hợp bị nợ quá hạn chuyển thành nợ xấu thì lịch sử tín dụng khi tra cứu CIC rất xấu, không thể vay vốn. 
• Trường hợp bị nợ xấu, bên cạnh việc chịu lãi phạt quá hạn, bạn còn chịu thêm phí “chi phí xử lý nợ”.

Hậu quả khi nợ quá hạn 

Việc nợ quá hạn xảy ra điểm tín dụng của người vay chắc chắn bị giảm đi đáng kể. Người vay sẽ không thể vay vốn hoặc rất khó khi tiếp cận các gói vay tại các tổ chức tín dụng. Tùy vào thời gian nợ quá hạn, khoản vay sẽ được liệt vào những nhóm nợ sau: 

• Nợ nhóm 1: Nợ quá hạn dưới 10 ngày
• Nợ nhóm 2: Nợ quá hạn từ 10 đến dưới 30 ngày.
• Nợ nhóm 3: Nợ quá hạn từ 30 ngày đến dưới 90 ngày.
• Nợ nhóm 4: Nợ quá hạn từ 90 ngày đến dưới 180 ngày.
• Nợ nhóm 5: Nợ quá hạn từ 180 ngày trở lên.

Trong 5 nhóm nợ trên, nợ nhóm 1 vẫn vay vốn bình thường. Nợ nhóm 2 bắt đầu gặp những khó khăn nhất định. Còn nợ nhóm 3 trở đi, khách hàng sẽ không vay vốn được ở bất cứ tổ chức tín dụng nào.

Quy trình thu hồi nợ quá hạn của Ngân hàng 

Tùy vào từng hình thức nợ quá hạn mà quy trình xử lý, thu hồi nợ của ngân hàng sẽ khác nhau. Tuy nhiên, thông thường các ngân hàng sẽ dựa trên nguyên tắc sau:

• Nguyên tắc được ban bố từ Ngân hàng nhà nước.
• Nguyên tắc được ban hành nội bộ trong mỗi ngân hàng.

Với nợ quá hạn có tài sản đảm bảo

1. Thông báo về việc xử lý tài sản bảo đảm. Nội dung thông báo bao gồm: Lý do xử lý tài sản, nghĩa vụ được bảo đảm, mô tả tài sản, phương thức, thời gian, địa điểm xử lý tài sản bảo đảm.
2. Giao tài sản bảo đảm để xử lý tại Điều 299 BLDS 2015.
3. Xử lý tài sản bảo đảm theo quy định của Điều 303 Bộ luật dân sự năm 2015.
4. Thanh toán số tiền có được từ việc xử lý tài sản bảo đảm theo quy định tại Điều 307 BLDS 2015.

Với nợ quá hạn không có tài sản bảo đảm

1. Thông báo tới khách hàng về khoản nợ quá hạn và yêu cầu khách hàng thanh toán nợ. 
2. Nếu khách hàng cố ý hoặc không có thành ý trả nợ, bộ phận thu hồi sẽ liên hệ tới số tham chiếu để nhắc về khoản nợ quá hạn.
3. Trường hợp nợ quá hạn lên nhóm 5, ngân hàng sẽ thực hiện việc hoàn thành hồ sơ khởi kiện lên cơ quan có thẩm quyền.

Cách xóa nợ quá hạn 

Tất cả các khoản nợ quá hạn đều được cập nhật và lưu trữ trên trang thông tin tín dụng CIC. Do đó, khách hàng buộc phải xóa nợ quá hạn, nợ xấu theo từng bước sau:

Bước 1: Kiểm tra tình trạng nhóm nợ của mình bằng cách kiểm tra Online, kiểm tra trực tiếp tại Trung tâm thông tin tín dụng quốc gia. Hoặc kiểm tra tại ngân hàng đang mắc nợ quá hạn.

Bước 2: Thanh toán các khoản nợ lãi và phí phạt phát sinh.

Bước 3: Chờ hệ thống CIC cập nhật lại lịch sử tín dụng.

Đới với nhóm nợ 1, 2, lịch sử tín dụng sẽ bị xóa sau 12 tháng. Còn nhóm nợ 3, 4 và 5 cần tới 5 năm để xóa nợ và được ngân hàng hỗ trợ lại.

Làm thế nào để tránh nợ quá hạn?

Để không rơi vào tình trạng nợ quá hạn, các bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Khi vay tiền ngân hàng, bạn cần xem xét khả năng tài chính của bản thân để cân đối số tiền vay và thời gian trả nợ. Điều này sẽ giúp bạn giảm được áp lực trả nợ mỗi tháng.
• Sau khi được giải ngân, bạn cần trả nợ theo đúng thời gian quy định trong hợp đồng. Tốt nhất, nên thanh toán khoản vay trước 3 đến 5 ngày để ngân hàng cập nhật lịch sử thanh toán.
• Có kế hoạch sử dụng tiền giải ngân hiệu quả, tạo ra lợi nhuận từ khoản vay để trả nợ.
• Nếu có thể hãy tất toán sớm khoản vay để tiết kiệm tiền lãi, tăng điểm tín dụng.

Như vậy, có thể thấy rằng nợ quá hạn là tình trạng mà người vay cần tránh mắc phải. Việc nợ quá hạn kéo dài khiến lãi suất và khoản ngày càng lớn hơn. Do đó, hãy tạo cho mình một kế hoạch vay và sử dụng vốn hiệu quả để không bị nợ quá hạn.